Triển lãm Hành trình Huỳnh Phương Đông là chuỗi trưng bày quy mô, giới thiệu hành trình sáng tác của cố họa sĩ Huỳnh Phương Đông (1925 – 2015) với trọng tâm là những ký họa, tranh đề tài thời chiến cùng các tác phẩm phản ánh đời sống sau hòa bình. Triển lãm được tổ chức tại nhiều điểm: Bảo tàng Mỹ thuật TP. HCM (đợt khai mạc đầu tiên từ 15 – 30/3/2025) và sau đó tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam ở Hà Nội (11/4 – 02/05/2025), cùng một số không gian trưng bày khác trong chuỗi sự kiện.
Bối cảnh & cảm hứng của triển lãm
Chuỗi triển lãm ra mắt nhân các dịp kỷ niệm lớn: 100 năm ngày sinh của cố họa sĩ (1925 – 2025), 100 năm Trường Mỹ thuật Đông Dương, và hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam (30/4/1975 – 30/04/2025). Ý tưởng của chương trình là phục hiện “ký ức thời chiến”, những khoảnh khắc, con người và nỗi niềm được ghi lại bằng phong cách ký họa nhanh, trung thực của một họa sĩ-chiến sĩ.
Nghệ sĩ Huỳnh Phương Đông & Hành trình sáng tác
Huỳnh Phương Đông (tên thật Huỳnh Công Nhãn, 1925 – 2015) là một gương mặt đặc biệt của mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông vừa là họa sĩ, vừa là người lính, mang trên vai sứ mệnh kép: chiến đấu và ghi chép lại chiến tranh bằng hội họa. Trong những năm tháng bom đạn, cây bút chì và sổ ký họa luôn theo ông trên khắp các nẻo đường chiến trường, để rồi từng nét phác nhanh chóng trở thành nhân chứng sống động của lịch sử.
Kho tàng sáng tác mà ông để lại vô cùng phong phú, trải dài từ ký họa, màu nước, sơn dầu cho đến những phác thảo giàu cảm xúc. Mỗi tác phẩm không chỉ là một bức tranh, mà còn là trang nhật ký bằng màu sắc và đường nét, tái hiện cả những khoảnh khắc hào hùng lẫn đời thường giản dị của con người trong chiến tranh. Nhờ sự bền bỉ, trung thực và đam mê nghệ thuật, Huỳnh Phương Đông được xem như một “chứng nhân bằng tranh” hiếm có, ghi dấu không chỉ trong lịch sử mỹ thuật mà còn trong ký ức dân tộc.
Không gian & cách trưng bày tại triển lãm “Hành trình Huỳnh Phương Đông
Triển lãm mở ra như một cuốn sách ký ức, nơi mỗi căn phòng là một chương chuyện riêng:
- Phần mở đầu: giới thiệu loạt ký họa thời chiến — chân dung người lính, cảnh hành quân, sinh hoạt chiến khu.
- Phần tiếp theo: tái hiện đời sống sau hòa bình, cùng những sáng tác trong các chuyến đi nước ngoài.
- Phần kết: trưng bày những tác phẩm giai đoạn muộn, mang nhiều suy tư và chiêm nghiệm nghề nghiệp.
Một số không gian của triển lãm “Hành trình Huỳnh Phương Đông” dành riêng cho ký họa nhanh bằng bút sắt, màu nước, giúp người xem cảm nhận nhịp phác thảo nhanh và tính chất “nhật ký bằng tranh”. Bên cạnh đó, triển lãm còn có hoạt động phục chế tác phẩm và giới thiệu sách chuyên khảo đi kèm, mở rộng thêm chiều sâu trải nghiệm cho khán giả.
Tác phẩm nổi bật trưng bày tại triển lãm
Trong chuỗi triển lãm Hành trình Huỳnh Phương Đông, mỗi điểm trưng bày mang đến một lát cắt riêng, giúp công chúng thấy rõ sự phong phú trong bút pháp và chiều sâu cảm xúc của người nghệ sĩ.
Tại TP. Hồ Chí Minh (15 – 30/3/2025)
Đợt triển lãm mở màn tại TP. Hồ Chí Minh giới thiệu 146 tác phẩm tiêu biểu, được sắp xếp theo hành trình sáng tác của họa sĩ trong những năm tháng kháng chiến. Phần lớn là ký họa chiến trường, phác thảo nhanh bằng chì, bút mực, màu nước, ghi lại chân dung chiến sĩ, cảnh hành quân, sinh hoạt chiến khu.
Bên cạnh đó, người xem cũng bắt gặp những tác phẩm sơn dầu khổ lớn như Chiến thắng Ấp Bắc, tái hiện khí thế hào hùng của quân và dân miền Nam. Tại không gian này, khán giả như được bước vào một “bảo tàng ký ức” sống động, nơi từng nét vẽ kể lại câu chuyện chiến tranh bằng cảm xúc trực tiếp.
Tại Hà Nội (11/4 – 2/5/2025)
Khi ra Bắc, triển lãm mang đến hơn 150 tác phẩm, chọn lọc từ kho tàng khoảng 700 tranh và ký họa. Bên cạnh đề tài chiến tranh, phần trưng bày ở Hà Nội mở rộng ra các giai đoạn sáng tác sau ngày đất nước thống nhất.
Khán giả có thể chiêm ngưỡng những bức tranh phản ánh cuộc sống đời thường trong hòa bình: cảnh phố phường, làng quê, chân dung con người với tinh thần lạc quan, tái thiết. Không gian trưng bày được thiết kế theo dòng thời gian, đưa người xem đi từ ký ức hào hùng thời chiến đến sự chuyển mình của xã hội thời bình, qua đó cảm nhận trọn vẹn hành trình nghệ thuật suốt cuộc đời Huỳnh Phương Đông.
Các tác phẩm nổi bật được trưng bày
Đây là dịp hiếm có để công chúng tiếp cận cùng lúc nhiều giai đoạn sáng tác, từ ký họa chiến trận đến những sáng tác đời thường và tranh phản ánh đất nước sau hòa bình. Đi kèm tranh còn có tư liệu, hình ảnh và hiện vật cá nhân, góp phần tái hiện toàn diện hành trình một họa sĩ-chiến sĩ.
Hành trình Huỳnh Phương Đông không chỉ là cuộc nhìn lại sự nghiệp một họa sĩ lớn mà còn là lần công chúng gặp lại những ký ức lịch sử được kể bằng ngôn ngữ mỹ thuật.
